Najzdrowsze przyprawy świata – kulinarne podróże z selerem naciowym

Nie tylko nadają potrawom smak i aromat, ale też zwiększają ich wartości odżywcze, wspierają układ trawienny, poprawiają apetyt, detoksykują, a dzięki przeciwutleniaczom spowalniają procesy starzenia się organizmu. Ich właściwości lecznicze doceniali już starożytni. Czas, żebyśmy i my lepiej poznali najzdrowsze przyprawy świata. Wyruszycie razem z nami w tę kulinarną podróż?

KRÓTKA HISTORIA PRZYPRAW

Nie będzie przesadą, jeśli powiemy, że historia przypraw sięga tak daleko, jak korzenie naszej cywilizacji. Badania archeologiczne potwierdzają, że już ludzie pierwotni owijali mięso w aromatyczne liście, dodawali do jedzenia różnego rodzaju pestki, owoce oraz korę. Z czasem odkryli również właściwości lecznicze przypraw. Starożytni Egipcjanie dla zdrowia i smaku stosowali na przykład jałowiec, kolendrę, czosnek, kmin, koper oraz tymianek. W Azji na setki lat przed naszą erą popularny był kardamon, kurkuma, anyż, szafran oraz mak. Grecki lekarz Hipokrates znał ponoć i używał ponad czterystu różnych rodzajów przypraw!

W średniowiecznej Europie przyprawy były towarem dosłownie luksusowym, często cenniejszym od złota. Szczególnie ceniono szafran, gałkę muszkatołową oraz czarny pieprz. Pięć kilogramów tego ostatniego pozwalało swego czasu wejść na londyńską giełdę. W renesansie to między innymi wysokie ceny przypraw stały się motywacją do poszukiwania drogi morskiej do Indii, w efekcie zaś – odkrycia obu Ameryk i całkiem nowych smaków. Dzisiaj przyprawy z najróżniejszych zakątków świata znajdziemy nawet w osiedlowym sklepie na rogu – skąd jednak pochodzą? Jak powstają? Czym się od siebie różnią? Już tłumaczymy!

RÓŻNE RODZAJE PRZYPRAW

Przyprawy najczęściej dzielimy na ziołowe, warzywne i korzenne. Te ostatnie są najbardziej egzotyczne – bardzo aromatyczne, drobinę pieprzne, ostre, a przy tym słodkie i ciepłe w smaku. Wbrew nazwie pozyskuje się je nie tylko z korzeni, ale również kory, nasion, kwiatów czy orzechów. Do najbardziej znanych przypraw korzennych zaliczamy na przykład: pieprz, ziele angielskie, gałkę muszkatołową, kardamon, kurkumę, imbir, anyż, goździki, wanilię, szafran. Wszystkie posiadają właściwości bakteriostatyczne i bakteriobójcze, działają przeciwutleniająco, wspierają pracę układu trawiennego, a także zapobiegają infekcjom. Historycznie i kulinarnie są powiązane z kuchniami indyjską, bliskowschodnią oraz azjatycką.

Bliższe naszej szerokości geograficznej są przyprawy warzywne i ziołowe. Warzywne powstają między innymi ze zmielonej, suszonej papryki, czosnku, cebuli, pietruszki. Ziołowe – z liści i łodyg, tak jak bazylia, oregano, tymianek czy mięta. To również dobrze znany w tradycyjnej kuchni polskiej majeranek, cząber, estragon oraz lubczyk. Przyprawy ziołowe są świetnym źródłem flawonoidów (o działaniu silnie antyoksydacyjnym) oraz olejków eterycznych (które mają właściwości przeciwbakteryjne).

SELER NACIOWY JAKO PRZYPRAWA

Równie dużo właściwości prozdrowotnych ma nasze warzywo do zadań specjalnych. Seler naciowy jest źródłem na przykład witamin A, C i E, witamin z grupy B, przeciwutleniaczy, magnezu, potasu, żelaza oraz innych cennych składników odżywczych. Za ich sprawą doskonale oczyszcza organizm z toksyn i szkodliwych produktów przemiany materii, przeciwdziała cukrzycy i chorobom serca, ma właściwości przeciwzapalne i antynowotworowe. Jest też… pyszną przyprawą! Wysuszone, rozdrobnione liście selera naciowego doskonale współgrają z potrawami mięsnymi i roślinnymi, nadają im charakteru, odświeżają i pobudzają apetyt. Mogą również z powodzeniem zastąpić albo pomóc w ograniczeniu spożycia soli.

Ta bowiem w nadmiarze prowadzi między innymi do nadciśnienia tętniczego, miażdżycy, zaburzeń rytmu serca, udarów oraz niektórych rodzajów nowotworów. Dlatego warto przynajmniej częściowo zastępować ją naturalnie słonymi, aromatycznymi przyprawami. Zaraz pokażemy wam, jak to robić w praktyce. W tym celu wyruszymy wspólnie w kulinarną podróż śladem najzdrowszych przypraw, posmakujemy specjałów z różnych zakątków świata i będziemy się smacznie bawić. Gotowi?

ZIOŁOWA KUCHNIA ŚRÓDZIEMNOMORSKA

Najpierw odwiedzimy kraje śródziemnomorskie. Potrawy pachną tutaj dojrzałymi, słodkimi pomidorami, ostrym czosnkiem, świeżymi oliwkami, przede wszystkim zaś – ziołami. Przyjrzyjmy się bliżej kilku z nich. Bazylia na przykład jest źródłem witaminy K, niezbędnej w procesie krzepnięcia krwi, metabolizmie tkanki kostnej i przyswajaniu wapnia. Jej bliska krewna, mięta, ułatwia trawienie dzięki wysokiej zawartości olejków eterycznych. Oregano ma wręcz niesamowite właściwości antyoksydacyjne – wymiata z naszego organizmu wolne rodniki, zwalcza bakterie, wirusy i grzyby, działa przeciwzapalnie oraz przeciwbólowo. Bogaty we flawonoidy tymianek korzystnie wpływa na pracę układu sercowo-naczyniowego. Liść laurowy pomaga w leczeniu niestrawności. Nać włoskiej pietruszki przeciwdziała przeziębieniom i infekcjom.