O której godzinie najlepiej zjeść ostatni posiłek przed snem? Jak go skomponować? Których produktów lepiej unikać ‒ i dlaczego? Wokół kolacji, nie tylko wegetariańskiej, narosło wiele szkodliwych mitów. Dzisiaj rozprawimy się z nimi wszystkimi i na smacznych przykładach pokażemy wam, jak przygotować zdrowy, roślinny posiłek na koniec dnia. Co wy na to?
CZAS NA KOLACJĘ
Zacznijmy od mitów. Na pewno słyszeliście, że kolacji nie powinno się jeść po godzinie osiemnastej. Należy wykluczyć z niej węglowodany i owoce. Najlepiej jednak ‒ całkiem zrezygnować z ostatniego posiłku przed snem, szczególnie jeżeli dbacie o linię albo chcecie zrzucić zbędne kilogramy. Pozwólcie, że w tym miejscu jasno, wyraźnie i dobitnie powiemy: wszystkie powyższe stwierdzenia są nieprawdziwe!
Kolacja ‒ obok śniadania i obiadu ‒ jest jednym z trzech najważniejszych posiłków dnia, pomaga nam się zregenerować po ciężkiej pracy, wysiłku fizycznym, aktywności umysłowej, wyciszyć organizm przed nocnym odpoczynkiem. Odpowiada za około piętnaście do dwudziestu pięciu procent dobowego zapotrzebowania kalorycznego. Powinniśmy ją jeść zawsze, każdego dnia, optymalnie na dwie‒trzy godziny przed snem. Dla tych z was, którzy kładą się późno, na przykład w okolicach północy, najzdrowszą porą na kolację będzie zatem godzina dwudziesta pierwsza. Taka późna kolacja powinna być oczywiście lekkostrawna, nie ma jednak powodów, żeby wykluczać z niej węglowodany czy owoce, wręcz przeciwnie – węglowodany wydłużają bowiem ważną dla efektywnej regeneracji fazę REM. Naprawdę niewskazane są tylko produkty bardzo tłuste, wysoko przetworzone, pełne konserwantów i chemii. Po takim posiłku trudno byłoby nam zasnąć!
WARZYWA I OWOCE NA ZDROWIE
Zapytacie – co więc jeść na dobry sen? Przede wszystkim seler naciowy. Nasze warzywo do zadań specjalnych jest źródłem ponad osiemdziesięciu cennych składników odżywczych, w tym między innymi witamin A, C i E, witamin z grupy B, przeciwutleniaczy, magnezu, potasu oraz żelaza. Dzięki wysokiej zawartości olejków eterycznych seler naciowy działa kojąco na nerwy, uspokaja i ułatwia zasypianie. Regularnie spożywany pomaga walczyć ze stresem, reguluje wydzielanie kortyzolu, dba o nasz układ nerwowy i mózg. Chroni również serce, przywraca równowagę kwasowo-zasadową, działa przeciwbakteryjnie i antywirusowo. Do tego – smakuje wyśmienicie, lekko pikantnie, z charakterem.
W przepisach na roślinną kolację łączymy go z między innymi z: pełną beta-karotenu dynią, bogatym w witaminę K jarmużem, wzmacniającym burakiem, pierwszymi jesiennymi gruszkami, słodkim bananem, orzeźwiająco cierpkim granatem. Warzywa i owoce są nie tylko wiodącym tematem każdego z naszych dań, ale również zdrową podstawą całego jadłospisu. Nie bez powodu! Z badań wynika, że przejście na dietę roślinną zmniejsza ryzyko wystąpienia lub rozwoju wielu chorób cywilizacyjnych – na przykład zawału serca, zatoru, cholesterolu, nadciśnienia, cukrzycy, a nawet niektórych typów nowotworów.
Z korzyści diety bezmięsnej zdaje sobie sprawę coraz więcej osób – według raportu „Wegetarianie i mięsożercy pod lupą” już co piąty Polak nie je lub ogranicza spożywanie mięsa. Bez względu na to, czy od dawna należycie do tego grona, czy dopiero stawiacie pierwsze kroki w świecie roślinnej kuchni, dobrze trafiliście. Dzisiaj mamy bowiem dla was zbiór pomysłów na pyszną, zdrową i łatwą w przygotowaniu roślinną kolację. Spróbujecie ich wszystkich?
ROŚLINNA KOLACJA NA MNIEJSZY GŁÓD
Wspomnieliśmy, że kolacja może odpowiadać za około piętnaście do dwudziestu pięciu procent dobowego zapotrzebowania kalorycznego. Skąd bierze się ta różnica i co właściwie oznacza? Już wyjaśniamy! W ciągu dnia powinniśmy dostarczyć naszemu organizmowi odpowiednią ilość energii, witamin i minerałów – każdy ma pod tym względem trochę inne zapotrzebowanie, zależne na przykład od wieku, płci oraz aktywności fizycznej. Inaczej też planujemy dzień i posiłki, niektórzy na przykład jedzą większe śniadania, bardzo pożywne obiady, konkretne przekąski. W takim przypadku kolacja siłą rzeczy musi być mniejsza. Tak jak na przykład smoothie bowl, czyli połączenie granoli, waszych ulubionych płatków, kaszy, orzechów i nasion z gęstym koktajlem na bazie mleka migdałowego, selera naciowego, jarmużu i bananów. Będzie słodko i wytrwanie jednocześnie, trochę pieprznie, zaskakująco, po prostu przepysznie.
Jeżeli lubicie takie nietypowe warzywno-owocowe zestawienia, koniecznie spróbujcie też naszych trzech jesiennych sałatek z selerem naciowym w roli głównej – w pierwszej dodatkowo znajdziecie bataty, w drugiej gruszki i orzechy, w trzeciej zaś – dynię. Przygotowanie tej ostatniej sałatki jest bajecznie proste. Wystarczy, że pokroicie dynię w plasterki, posmarujecie ją oliwą, oprószycie ulubionymi przyprawami i włożycie do rozgrzanego piekarnika na mniej więcej kwadrans. W czasie, którego będzie potrzebowała, żeby zapiec się na złoto, wy możecie zrobić dressing i wrzucić do dużej miski pozostałe składniki sałatki: drobno posiekany jarmuż, pokrojony w plasterki seler naciowy, kozi ser, kaszę bulgur, pestki granatu. Na koniec dodajcie do sałatki pieczoną dynię, podlejcie ją dressingiem i serwujcie posypaną świeżymi ziołami. Smacznego!
ROZGRZEWAJĄCA ZUPA NA KOLACJĘ
Dynia w ogóle tworzy z selerem naciowym niezwykle zgrany duet – on chrupki i pikantny, ona kremowa i słodka. W dodatku bardzo zdrowa. Dzięki wysokiej zawartości beta-karotenu dynia działa przeciwzapalnie i przeciwnowotworowo, wzmacnia nasz układ odpornościowy, przyspiesza regenerację, nawilża, poprawia kondycję skóry i włosów. Poza beta-karotenem jest również źródłem kwasu linolowego, potasu, wapnia, magnezu i fosforu, niezbędnego między innymi dla odpowiedniej mineralizacji kości. Z dyni i selera naciowego na kolację warto zrobić nie tylko sałatkę, ale również gęstą zupę krem. Pożywna, aromatyczna i rozgrzewająca, idealnie sprawdzi się na ostatni posiłek w ciągu dnia, zwłaszcza jesienią oraz zimą, kiedy potrzebujemy dodatkowej dawki ciepła, odporności i witamin.
Pyszne zupy na kolację można przyrządzić nie tylko z dynią – ale również ze słodką, młodą marchewką, doprawionym na pikantnie kalafiorem albo soczewicą w orientalnym wydaniu. Do takiej gęstej, rozgrzewającej zupy na kolację można jeszcze dodać tosty z selerem naciowym. W ten sposób zaspokoicie nawet największy wieczorny apetyt.
KOLACJA DLA AKTYWNYCH FIZYCZNIE
Skoro już o większym apetycie mowa – po bardzo aktywnym dniu, dużym wysiłku, treningu fizycznym warto zaserwować sobie bardziej konkretną i pożywną kolację. My na taką okoliczność szczególnie polecamy pełnoziarnisty makaron (czyli źródło zdrowych węglowodanów) z kremowym sosem z selera naciowego i buraków []. Seler naciowy wspomaga regenerację mięśni, wzmacnia kości, jest naturalnym izotonikiem. Burak z kolei poprawia wydolność tlenową oraz reguluje przepływ krwi.
Dlatego wykorzystujemy go również w innym przepisie w sam raz na roślinną kolację dla sportowców – i nie tylko dla nich! Mowa o naszym fenomenalnym wrapie z selerem naciowym oraz buraczkowym hummusem. Wygląda i smakuje rewelacyjnie, a przy tym jest bardzo prosty i szybki w przygotowaniu. Zaczynamy od wymieszania jaj, mąki i przypraw – gotową masę wylewamy na rozgrzaną patelnię i smażymy z obu stron. Następnie do misy blendera wrzucamy: pokrojonego buraka, ciecierzycę, seler naciowy, tahini, szczypiorek, sól, pieprz. Wszystkie składniki miksujemy na gładki, aromatyczny hummus. Smarujemy nim wrap i podajemy z ulubionymi dodatkami – w naszym wypadku to sałata, czerwona cebula, plastry rzodkiewki i papryka. Dobrze sprawdzą się też piklowane warzywa, tofu, tempeh, marynowane grzyby, kawałki dyni, grillowana cukinia, kiełki, jednym słowem to, na co najbardziej macie w danym momencie ochotę.
BAZA WEGE PRZEPISÓW – NA RÓŻNE OKAZJE
Na naszym selerowym Facebooku znajdziecie więcej przepisów na roślinne wrapy, makarony, zupy, sałatki, bowle, nie tylko na kolację, ale również obiad, śniadanie, lunch do pracy, na większy i mniejszy apetyt. Wszystkie łączy najlepszy smak.
Spróbujcie i przekonajcie się sami!
ŹRÓDŁA
- Co jeść na noc dla zdrowia i dobrego zdrowia?, Dietetycy. Specjalistyczny portal dla dietetyków, https://dietetycy.org.pl/co-jesc-na-noc/
- Co jeść przed snem?, Dietetycy. Specjalistyczny portal dla dietetyków, https://dietetycy.org.pl/co-jesc-przed-snem/
- Czy można jeść po 18?, Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/czy-mozna-jesc-po-18-tej-2/
- Korzyści i zagrożenia ze stosowania diety wegetariańskiej, Dietetycy. Specjalistyczny portal dla dietetyków, https://dietetycy.org.pl/korzysci-i-zagrozenia-stosowania-diety-wegetarianskiej/
- Dieta roślinna – od czego zacząć, na co zwrócić uwagę przy kompozycji diety?, Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/zasady-zdrowego-zywienia/dieta-roslinna-od-czego-zaczac-na-co-zwrocic-uwage-przy-kompozycji-diety/
- Raport „Wegetarianie i mięsożercy pod lupą”, https://www.maczfit.pl/blog/wegetarianski-ranking-miast/
Wartości odżywcze poszczególnych produktów:
- Wartość odżywcza wybranych produktów spożywczych i typowych potraw, pod red. prof. dr hab. H. Kunachowicz, Wydawnictwo Lekarskie PZWL
- Dietetycy, Specjalistyczny portal dla dietetyków, https://dietetycy.org.pl/
- Serwis Food Data Central, https://fdc.nal.usda.gov/