Kiedy za oknem deszcz, chmury, zimno, my dla kontrastu proponujemy wam mnóstwo kolorów, smaków i aromatów na talerzu. Nasza sprawdzona recepta na jesienną chandrę to garść witamin, szczypta minerałów, solidna dawka zdrowia i oczywiście seler naciowy. Dzięki takiemu połączeniu przetrwacie nawet najbardziej ponure dni. Nie wierzycie? Spróbujcie naszych przepisów i przekonajcie się sami!
KOLORY NA TALERZU – CZYLI DIETA NA DOBRE SAMOPOCZUCIE
Nie od dziś wiadomo, że to, co jemy, wpływa nie tylko na nasze ciała, ale i umysły. Odpowiednio skomponowana dieta poprawia samopoczucie, podkręca nastrój, stabilizuje emocje, na tym jednak nie koniec. Bywa również stosowana wspomagająco w profilaktyce niektórych problemów natury psychicznych, w tym stanów lękowych i depresyjnych. Nie zastąpi specjalistycznego leczenia, zwłaszcza w poważnych przypadkach, z pewnością jednak pomoże nam zwalczyć zwykłą jesienną chandrę i zimowy spadek nastroju.
Jak jednak wygląda (i smakuje) taka dobrze zbilansowana dieta na lepsze samopoczucie? Już odpowiadamy! Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) jej podstawą powinny być warzywa i owoce. Najlepiej: lokalne, sezonowe i zróżnicowane kolorystycznie. Każda barwa oznacza bowiem inny zestaw ważnych dla naszego zdrowia mikro- oraz makroelementów. Na przykład białe warzywa i owoce (cebula, czosnek, kalafior) mają właściwości antybakteryjne, wzmacniają układ odpornościowy, działają przeciwzapalnie. Zielone (seler naciowy, szpinak, jarmuż, cukinia, szparagi) zapobiegają starzeniu się organizmu. Żółte i pomarańczowe (marchew, dynia, bataty) walczą z wolnymi rodnikami. Czerwone (pomidor, papryka, jabłko) wspomagają pracę serca. Fioletowe (burak, bakłażan, jagody) pobudzają trawienie.
Nasze ulubione zielone warzywo jest dodatkowo źródłem ponad wielu cennych składników odżywczych, w tym między innymi witamin A, C i E, witamin z grupy B, przeciwutleniaczy, magnezu, żelaza i potasu. Dzięki olejkom eterycznym seler naciowy koi nerwy, poprawia pamięć, pracę mózgu i przewodzenie impulsów nerwowych. Zawarta w nim niacyna obniża poziom stresu, a tryptofan uczestniczy w produkcji serotoniny, czyli hormonu szczęścia. Do tego wszystkiego seler naciowy smakuje po prostu fantastycznie – orzeźwiająco, lekko pikantnie, z charakterem. Zobaczcie, co można z niego przyrządzić!
PRZEPIS NA KOLOROWE ŚNIADANIE
Na początek – śniadanie. To od niego w dużej mierze zależy, z jakim nastawieniem rozpoczniecie nowy dzień. Powinno być zdrowe, odpowiednio pożywne, energetyczne, a przy tym kolorowe, aromatyczne i najzwyczajniej w świecie smaczne. Wszystkie te cechy łączy nasz przepis na zielony wrap. Jego przygotowanie jest bajecznie proste – najpierw miksujemy w blenderze składniki na ciasto, wylewamy na patelnię, podsmażamy placek z obu stron, a następnie zawijamy w niego ulubione składniki. W tym wypadku to seler naciowy, cukinia, szparagi oraz jarmuż.
Przepis możecie łatwo modyfikować, bawić się nim, eksperymentować. U nas z takiego właśnie eksperymentowania powstał wrap z buraczkowym hummusem oraz omlet z serem. Jako nadzienie do placka dobrze sprawdzi się też tofu, tempeh, grzyby, wodorosty, awokado, mango, pomarańcze – innymi słowy to, co lubicie najbardziej.
Możecie też w ogóle zrezygnować z nadzienia – dorzućcie wtedy do ciasta startą marchewkę, seler naciowy i garść świeżych ziół, a w efekcie otrzymacie pyszne placuszki. To danie idealne nie tylko na pierwsze, ale też drugie śniadanie, w domu i na wynos, do lunchboxa, dla dorosłych i małych łasuchów, na zimno i ciepło, zwłaszcza w towarzystwie selerowego dipu.
PRZYPRAWY NA ODPORNOŚĆ I DOBRY HUMOR
Na drugie śniadanie, ale również na lunch albo lekki obiad dobrze sprawdzi się zupa. To danie wprost stworzone na jesienną słotę. Wystarczy wrzucić do garnka ulubione sezonowe warzywa, dolać wody, dorzucić przyprawy, zagotować, a potem zaczekać, aż wszystkie aromaty i smaki połączą się w przepyszną całość. Tak jak w naszej czerwonej zupie pomidorowej z selerem naciowym, brukselką i jarmużem. Jej sekret tkwi w odpowiednio dobranych przyprawach: chilli wspomaga pracę układu krążenia, oczyszcza drogi oddechowe, ma działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne, kumin poprawia odporność i zapobiega infekcjom, kolendra hamuje rozwój szkodliwych drobnoustrojów, bakterii oraz grzybów. W efekcie powstaje zupa idealna – rozgrzewająca od środka i poprawiająca samopoczucie.
Kuminem i kolendrą doprawiamy również żółtą zupę kalafiorową. Swój intensywny kolor zawdzięcza dodatkowi kurkumy – kolejnej ważnej jesienią przyprawy. Jej właściwości lecznicze są dobrze znane od tysiącleci – w starożytnych Chinach była na przykład stosowana na ból brzucha. Liczne badania potwierdziły, że kurkuma działa przeciwzapalnie, przeciwwirusowo, przeciwutleniająco, neuroprotekcyjnie, antybakteryjnie, antynowotworowo. Znajduje szerokie zastosowanie między innymi w chorobach metabolicznych i sercowo-naczyniowych, w dolegliwościach ze strony układu pokarmowego, przeziębieniu, kaszlu oraz katarze. Korzenna, lekko słodka kurkuma doskonale łączy się z ostrym selerem naciowym, kremowym kalafiorem, wyrazistym czosnkiem i cebulką.
Do zbioru naszych jesiennych przypraw dorzucamy jeszcze gałkę muszkatołową. Korzystnie wpływa na układ nerwowy, stymuluje przepływ krwi, odtruwa organizm, wspomaga koncentrację i poprawia samopoczucie. Dobrze pasuje do różnego rodzaju zup, a już zwłaszcza do pomarańczowej zupy marchewkowej. My zazwyczaj podajemy ją z pełnoziarnistymi grzankami, udekorowaną posiekanymi liśćmi selera naciowego.


OBIAD W JEDNYM GARNKU
Narobiliśmy wam apetytu? Dobrze się składa, bo w kolejce czekają jeszcze cztery przepisy na dania jednogarnkowe z selerem naciowym w roli głównej. Dania jednogarnkowe nieodmiennie kojarzą nam się z jesienią. Są pożywne, szybkie i łatwe w przygotowaniu, z każdym kolejnym dniem smakują coraz lepiej, warto więc od razu zrobić większą porcję – na później, do zawekowania albo zamrożenia. Chociaż my zazwyczaj zjadamy wszystko od razu!
Trudno bowiem oprzeć się bigosowi w jesiennym wydaniu. Wszystko za sprawą dyni, źródła między innymi beta-karotenu, wapnia, magnezu, fosforu. Dynia działa przeciwzapalnie i antynowotworowo, wzmacnia układ odpornościowy, nawilża skórę, walczy z wirusami i pasożytami. Do tego smakuje wyśmienicie, zwłaszcza w połączeniu z selerem naciowym.
Nasze warzywo do zadań specjalnych służy również za bazę pozostałych przepisów na jesienne potrawy jednogarnkowe: wytrawny gulasz, doprawiony winem i tymiankiem, wariację na temat klasycznego węgierskiego leczo oraz w pełni bezmięsne chili sin carne, które przypadnie do gustu nie tylko miłośnikom kuchni roślinnej.

SAŁATKA NA DOBRY KONIEC DNIA
Na kolację też przygotowaliśmy dla was przepisy bezmięsne, lekkostrawne, w sam raz na dobry koniec dnia i równie dobrą noc. Wszystkie trzy to kolorowe sałatki. Pierwsza ze „skrzydełkami” z kalafiora, selerem naciowym, brukselką, batatami i ciecierzycą. Druga na bazie trzech różnych rodzajów fasoli. Trzecia z orzechami, pieczonym jabłkiem, sałatą i oczywiście selerem naciowym.
Przyjrzyjmy się bliżej tym składnikom. Orzechy są świetnym źródłem między innymi selenu, który pomaga w walce z jesiennym i zimowym obniżeniem nastroju. Zwierają również magnez, kwas foliowy, witaminę E oraz wielonienasycone kwasy tłuszczowe, w tym omega-3. Dzięki takiej mieszance cennych składników odżywczych orzechy dostarczają energii, poprawiają koncentrację, a nawet zmniejszają podatność na depresję. Bogate w kwercetynę jabłka mają niebagatelne znaczenie dla naszego samopoczucia. Sałata wpływa korzystnie na działanie układu nerwowego, łagodzi szkodliwe skutki stresu, ułatwia zasypianie. O prozdrowotnych właściwościach selera naciowego pisaliśmy już wiele – pozwólcie więc, że teraz powiemy tylko tyle: naprawdę warto na stałe włączyć go do swojego jadłospisu, nie tylko przy okazji jesiennego spadku nastroju i motywacji do działania.
BAZA PRZEPISÓW NA JESIEŃ – I NIE TYLKO
Jak efektywnie zmienić swoją dietę na lepszą? Podpowiadamy tutaj, na blogu, a także na naszym selerowym Facebooku – w obu miejscach znajdziecie moc fantastycznych, prostych w przygotowaniu, a przede wszystkim super zdrowych przepisów. Na jesień, na dobre samopoczucie, na energię, na co dzień i od święta.
Smacznego!
ŹRÓDŁA:
- Dieta i jej wpływ na nasze życie, Dietetycy. Specjalistyczny portal dla dietetyków, https://dietetycy.org.pl/dieta-i-jej-wplyw-na-nasze-zycie/
- Wpływ jedzenia na psychikę – co mówią badania?, Nauka w Polsce, https://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C80210%2Cwplyw-jedzenia-na-psychike-co-mowia-badania.html
- Czy można jeść kolory? Kolorowe warzywa i owoce, Dietetycy. Specjalistyczny portal dla dietetyków, https://dietetycy.org.pl/kolorowe-warzywa-owoce/
- Jak się odżywiać jesienią?, Dietetycy. Specjalistyczny portal dla dietetyków, https://dietetycy.org.pl/jak-sie-odzywiac-jesienia/
- Seler naciowy – dlaczego warto po niego sięgać?, Dietetycy. Specjalistyczny portal dla dietetyków, https://dietetycy.org.pl/seler-naciowy-dlaczego-warto-po-niego-siegac/
- 10 powodów, dla których warto wprowadzić selera naciowego do swojej diety, Naciowe Seler Love, https://nacioweselerlove.pl/10-powodow-dla-ktorych-warto-wprowadzic-selera-naciowego-do-swojej-diety-juz-dzis/
Wartości odżywcze poszczególnych produktów:
- Wartość odżywcza wybranych produktów spożywczych i typowych potraw, pod red. prof. dr hab. H. Kunachowicz, Wydawnictwo Lekarskie PZWL
- Dietetycy. Specjalistyczny portal dla dietetyków, https://dietetycy.org.pl/
- Serwis Food Data Central, https://fdc.nal.usda.gov/